Milenyumdan sonra, özellikle çağdaş sanat pazarı hızlı ve istikrarlı bir şekilde büyüdü. Günümüzde çağdaş sanat koleksiyonculuğu, takdir ve prestij kazandıran bir trend oldu. Uluslararası sanat fuarları ve galeriler, bu trendin zaferini kutluyor. Çağdaş sanat, dinamik ve kârlı olmasına rağmen bir o kadar da riskli bir pazar. Artprice.com’un 2019-20 sanat pazarı raporu; güncel sanatlar, küresel güzel sanatlar müzayedesi cirosunun yüzde 15’ini oluştururken son 20 yılda yüzde 2 bin 100 arttığını gösteriyor. Piyasalardaki kriz ve düzensizliklere ve sanat piyasasının doğrudan bağlı olduğu ülkelerin genel refah durumuna rağmen, çağdaş sanat piyasası hâlâ gelişiyor ve genişliyor. Türkiye’de koleksiyonerlerin satın alma karakteri, tek büyük satın almalardan çok sayıda küçük satın almalara dönüşürken, toplam ciro önceki yılların altına düşmedi. Kısacası sanat piyasası salgın nedeni ile sadece yavaşladı. 

HEM SANATÇI HEM DE ESER SAYISI ARTTI

Sanatçı ve müzayede lotlarının sayısı, büyük ölçüde arttı. Bu artış, pazarın büyüdüğünü de kanıtlıyor. 2000 yılında, 5 bin 400 sanatçı ve 12 bin lot dünya çapında müzayedelerde sunuldu. Bu rakamlar 20 yıl sonra, 32 bin sanatçı ve 123 bin sanat eserine yükseldi. Müzayede düzenleyen ülke sayısı ise 39’ken 64 oldu. Türk sanat piyasasında da benzer bir eğilim görülüyor. Mehmet Güleryüz, Devrim Erbil veya Ergin İnan gibi olgun sanatçıların fiyatları ve toplam gelirleri ile Burhan Doğançay, Erol Akyavaş veya Fahrelnisa ​​Zeid gibi merhum sanatçıların gelirleri, hâlâ genç çağdaş sanatçıların üzerinde.Çağdaş sanat piyasasında erkek sanatçı hakimiyeti dikkat çekerken en pahalı 100 sanatçı arasında sadece 17 kadın sanatçı bulunuyor. Sanat disiplinleri açısından ise çağdaş pazarın yüzde 60’ından fazlası hâlâ resim sanatına yöneldiği için piyasa oldukça muhafazakâr. Heykel, çağdaş sanat satışlarında ikinci sırada ve küresel müzayede cirosunun yüzde 16’sını temsil ediyor. Diğer yandan her zamankinden daha fazla genç koleksiyonerimiz var ve onlar kendi kuşaklarındaki sanatçılara ilgi duyuyor. Bu yaklaşım da son 20 yılda fotoğraf koleksiyonculuğunu öne çıkarttı. Dünyada satılan fotoğraf sayısı 2019’da bin 300 lottan, 5 bine çıktı. Türkiye’de de Mamut Art Project, Step İstanbul veya Base İstanbul gibi girişimler, yükselen sanatçıların eserlerini uygun fiyata sunuyor. 

SANAT KURUMLARIMIZ GLOBALLEŞMELİ

Sanat kalitesi açısından bugün Türk sanatçılar aynı formları, teknikleri, medyayı, estetiği ve kavramları kullandıkları için yurt dışındaki meslektaşları kadar güçlüler. Dolayısıyla sanat üretimi noktasında bir sorunumuz yok. Sanatın bağlamı ve kurumları; globalleşme ve kurumsallaşma açısından gelişmeli.