Dalida Özatay Erus / [email protected]

Türkiye’de geri dönüşümlü kumaş üretiminde ilk 5’te yer aldıklarını belirten Fabalgo Tekstil Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Celalettin Kayahan, tamamen atıklardan üretilen geri dönüşümlü kumaş ve üretimleri hakkında merak edilenleri anlatıyor. Firma, ürünlerinin yüzde 80’ini yurt dışına ihraç ederken sağladığı yüzde 80 kadın istihdamı ile de dikkat çekiyor.

• Atıkları dönüştürerek çevreci kumaş üretiyorsunuz. Hangi atıkları kullanarak bu kumaşı elde ediyorsunuz?

Tüm tekstil ve pet şişe atıklarını geri dönüştürerek kumaş haline getiriyoruz. Pamuk, akrilik, yün, viskon ve polyester gibi ürünlerden giyim ürünü üreten işletmelerin fire atıklarını birtakım işlemlerden geçirip sınıflara ayırarak tekrar pamuğa dönüştürüyoruz. Daha sonra yine işlemlere tabi tutarak elde ettiğimiz pamuğu iplik haline getiriyoruz. Ardından bu ipliklerden kendi işletmemiz içerisinde hazır giyimde kullanılmak üzere kumaş üretiyoruz. Ürettiğimiz kumaşlar daha sonra konfeksiyonlarda yeniden hazır giyim için kullanılıyor. Nitekim pet şişe atıkları, önce granül daha sonra işlemlerden geçirilerek polyestere dönüştürülüyor. 

• Sizi geri dönüşümlü kumaş üretmeye iten sebepler nedir?

Bunun hem sosyal hem de ekonomik boyutu var. Sosyal boyutu; çevre dostu, atıkların geri dönüşümünden sağladığımız kumaşlar üretmemiz. Bir nevi çevreyi korumamız ve atıklardan temizlememiz... Pamuğun yetiştirilme zorluğu göz önüne alınarak var olan kaynakları tekrar değerlendiriyoruz. Bir bakıma atıkların geri dönüşümü sayesinde doğal kaynakları korumuş, atık miktarını azaltmış ve enerji tasarrufu yaparak ekonomiye katkı sağlamış oluyoruz. Atık elyaf ve plastik gibi ürünlerden geri dönüştürme yöntemiyle elde edilen kumaşların en büyük özelliği daha önce belirttiğim gibi daha çevreci bir yapıya sahip olmasıdır. Çünkü tamamen atıklardan üretiliyor. Bununla amaçladığımız şey ise daha az atık, daha temiz bir dünya. Ekonomik boyutu ise pazardaki büyük bir boşluk, güçlü talep ve markalaşmış firmaların çok az olması. Bu ikisini harmanladığımızda doğaya duyduğumuz sevgi ve saygıyı işimizle birleştirmek bizi daha çok mutlu ediyor. 

“ÜRETİM ZİNCİRİ, EKSİKSİZ OLMALI”

• Alternatif ipek arayışınız, sizi recycled kumaş üretmeye teşvik etti diyebilir miyiz?

Evet, ama asıl olan şey çevreye kattığımız değer ve faydadır. Recycled üretim sanıldığı kadar kolay değil. Sistemin onlarca ayağı ve yüzlerce değişkeni var. Tarladaki tohumdan fidenin oluşumuna, hangi illerde, hangi tesislerde ve hangi işlemlerden geçtiğine dair tüm bilgilere sahip olmanız gerekiyor. Bu ağ içinde oluşan zincirin bir halkasındaki eksiklik, üretimin kalite ve kapasitesini doğrudan etkiliyor.  

• Geri dönüştürülmüş kumaşın, diğer kumaşlardan fiyat farkı var mı?

Diğer kumaşlardan daha ucuzdur. Recycled kumaşı atıklardan ürettiğimiz için kumaş maliyetlerini daha aşağıya çekebiliyoruz. Zaten recycled kumaş üretmemizin amaçlarından biri de enerji tasarrufu sağlayarak ekonomiye katlı sağlamak.

• Dünya genelinde, kumaş üretiminde çoğunlukla ipek kullanılıyor. Recycled kumaş üretimi tekstilde ipek kullanımını bitirir mi?

Bu çok zor bir soru. Çünkü ipek apayrı bir müşteri grubuna hitap eden, ‘fantezi’ diye adlandırdığımız bir iplik tipidir. Ama önümüzdeki süreçte, diğer kumaş üretimine doğrudan etkisi olacağından eminiz. 

• Çevreci kumaş üretmeye başladıktan sonra nasıl tepkilerle karşılaştınız?

Çalışanlarımızdan tedarikçilerimize kadar herkes daha duyarlı ve daha bilinçli davranıyor. Bir bakıma dünyanın çöpten arınmasına yardımcı oluyoruz. Ve bu işlemleri yaparken çevreye en ufak zarar vermiyoruz. Bu bilinci hisseden herkesten övgüler alıyoruz ve bu bizi daha da kamçılıyor. 

ÜRETİMİN YÜZDE 80’İ İHRAÇ EDİLİYOR

• Ürünlerinizi sadece yurt içinde mi satışa sunuyorsunuz? Yurt dışına da ihraç ediyor musunuz?

Üretimimizin yüzde 80’ini ihraç ediyoruz. Yurt içinde de müşterilerimiz var. Fakat misyonumuz, firmamızla ülkemizin adını yurt dışında temsil etmek ve yaptığımız işte öncü olmak. 

• Çevreci kumaş üretmenizin yanı sıra çalışanlarınızın yüzde 80’inin kadınlardan oluşması da dikkat çekiyor. 

İş ortaklarımızla bu şirketi kurarken kadına şiddetin zirvede olduğu bir döneme denk gelmiştik ve bir karar aldık. Kuruluşumuzdan sonra imkanlar el verdiği müddetçe kadın çalışan ağırlıklı bir işletmemiz olsun istedik ve öyle de oldu. 

• Fabalgo Tekstil’in gelecek hedeflerinden de bahseder misiniz?

Gelecek hedefimiz; full entegre bir tesis olup elyaftan pamuğa, pamuktan ipliğe, iplikten kumaşa kadar her şeyi kendi bünyemizde üreterek sadece Türkiye’de değil, Avrupa ve dünyada da sektörün en güçlü firması olmak.