Mustafa Gündoğdu / [email protected]

Her alanda olduğu gibi, hazır giyim ve tekstil sektöründe de aranan nitelikli insan kaynağı, birtakım değişiklikler göstermeye başladı. Sadece son yıllarda yaşanan gelişmeler değil, pandemi süreci de bu sektörler için aranan insan kaynağı dinamiklerini değiştirdi. İHKİB Eğitim Çalışma Grubu Başkanı İlker Karataş da son dönemde hem sektör hem işveren tarafında yaşanan gelişmeleri, hem de hazır giyim sektörü özelinde yeni dönemde ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağının nasıl değiştiğini Platin okurlarıyla paylaşıyor. 

• Günümüzde hazır giyim ve tekstil sektörlerindeki operasyonel başarı ve ihracatta insan kaynağının payını nasıl tanımlıyorsunuz? 

İhracatımız her geçen gün tüm olumsuz şartlara rağmen artış gösteriyor. İhracat artışında elbette ki fiyat ve kalitenin çok büyük önemi var. Ama neticede tüm operasyonlar kaliteli istihdamla gerçekleşiyor. Bunu göz ardı etmemek lazım. Sektörümüzün daha büyük başarılara imza atması için nitelikli istihdamın yanında nitelikli işverenlerin de varlığı önemli. 

• Türkiye’de hazır giyim ve tekstil alanında yetişen insan kaynağı kalitesi nasıl? 

Sektörel anlamda nicelik olarak iyi bir durumda olduğumuzu söyleyebilirim. Ancak nitelik bakımından, ne yazık ki hâlâ istenen boyutlarda değiliz. Yeni yeni nitelikli insan kaynağı ile markalaşma ve tasarım alanında yapılan atılımlarla, sektörü katma değerli ürün üretme noktasına taşıyoruz. Nitelikli insan kaynağı, sadece bir ürünün tasarlanıp üretilmesinde değil, aynı zamanda pazarlanmasında ve satışı açısından da oldukça önemli. Sektör dünya genelinde emek yoğun bir sektör olarak kabul edilse de süratle gelişen teknolojik çağda daha az iş gücü ve daha fazla üretim de, başka bir gerçek olarak karşımızda duruyor. 

• Bu bağlamda bu iki sektör, istihdam edeceği personelde ne gibi özellikler arıyor? 

Dünyada artık giyilebilir teknoloji ve moda, teknik tekstilden daha çok konuşulur hale geldi. Bu alanda işverenlerin yatırım yapmaları tek başına yeterli değil. Bu yüzden nitelikli tekstil mühendislerine ihtiyaç var. Son yıllarda tekstil sektörü hakkındaki olumsuz söylemler, üniversitelerde bu bölümlerde kontenjan açıklarına neden olmuştu. Oysaki altyapısı bu kadar sağlam bir sektör bunu hak etmiyordu. Bu yüzden Tercihim Tekstil Mühendisliği projesini başlatarak, üniversitelerde tüm kontenjanların dolmasını hatta giriş puanlarının da yükselmesini sağladık. Bu da yakın gelecekte sektöre kazandırılacak nitelikli insan kaynağı demek oluyor. 

• Bu noktada İHKİB olarak nasıl bir yaklaşımınız var? Üniversite ve meslek liseleriyle dirsek temasınız nasıl?

Üniversitelerimiz ile yakın çalışarak sadece tekstil üretim teknikleri değil, insan kaynağının çok yönlü yetişmesine yardımcı olacak ve sektörün arzu ettiği donanımlara sahip olacakları müfredatların oluşturulmasına katkı sağlıyoruz. Nitelikli ara eleman yetiştirilmesi konusunda ise meslek liselerimize yakın çalışmalar içinde bulunuyoruz. Öğrencilerin inovatif fikirlerini ortaya koyabilecekleri yarışmalar düzenleyerek onları motive ediyoruz.

• Hazır giyim ve tekstil sektöründe yeni pozisyonlar ya da yıldızı parlayan pozisyonlar neler?

Dijitalleşme her yerde olduğu gibi sektörümüzde de yeni pozisyonların doğmasına sebep oluyor. Geleneksel modelcilerin kalıpçıların olduğu yerler artık tamamen dijitalleşecek ve bilgisayarlı modelistlik ve bilgisayarlı stilistlik gibi yeni nesil pozisyonlar oluşuyor. Üretim dijitalleşecek, pazarlama da dijitalleşecek. Örneğin tasarım, model, kalıp çalışmaları hepsi bir arada CLO 3D tasarım programı ile yapılabilecek. Özellikle pazarlama ve satış operasyonları sanal alemde gerçekleşecek dolayısıyla geleneksel metotlar yerini dijital pazarlamaya, e-ticarete, sanal fuarlara vs. bırakacak. 

• Peki son dönemde hangi alanlarda nitelikli insan kaynağına ihtiyaç var?

Son dönemde özellikle teknoloji tabanlı yeni metotlarda sosyal medya yönetimi diye bir alan var. Veri tabanı uzmanları, backend developer, frontend developer vs. yeni duyduğumuz pozisyonlar. Kısacası müşteri deneyimi, ürün geliştirme ve malzeme tasarımı, tamamen moda teknolojileri sayesinde olacak. Giyimle teknolojinin birleşmesi, giyilebilir teknoloji ve modayı ortaya çıkarıyor. Bu sayede günlük giyimden spor giyime, askeri giyimden sağlık giyimine inanılmaz yenilikler meydana geliyor. Tüm bunları kavrayıp yenilikler yaratacak nitelikli insan kaynağına ihtiyaç var.

• Hazır giyim ve tekstil alanında yeni mezun olmuş kişilere, bu alanlarda farklılaşmaları için ne gibi önerileriniz olabilir?

Bu işin olmazsa olmazı, iyi bir formasyon beraberinde iyi bir diploma ve yabancı dil. Özellikle tekstil mühendislerine işletme yüksek lisansı yapmalarını ya da ilgi duydukları alanlarda ciddi sertifika programlarına katılmalarını tavsiye ederim. Teknolojiye yakın olsunlar. Bir dönem bilgi çağında yaşıyorduk. Şimdi bilgiyi kullanma çağında yaşıyoruz. Bu gerçekler doğrultusunda kendilerini yetiştirmelerini tavsiye ederim.

YENİ DÖNEMİN YILDIZI, WEB TABANI OLAN İNSAN KAYNAĞI

Bu dönemde şirketler bir yandan işlerini, çalışanlarını, müşterilerini ve tedarikçilerini korumaya çalışırken bir yandan da Covid-19 karşısında kayıplar vermeden önlem alarak hayatta kalmaya çalışıyor.  

Böylesi bir dönemde şirketlerin de iş gücü piyasasındaki esnek çalışma modellerine yoğun olarak yönelmiş durumda olduğunu ifade eden Narkonteks İnsan Kaynakları Müdürü Pınar Erkan, bu dönemde özellikle işe alınacak personelde aranılan özelliklerin başında hızlı uyum kabiliyeti, kararlı ve etkili liderlik, güçlü kriz yönetimi ve inisiyatif alabilmek gibi kişilik özelliklerin öne çıktığına dikkat çekiyor.

KEŞFEDİLECEK ÇOK ALAN VAR

Pınar Erkan; sektörün potansiyelini, kaynaklarını, risk ve fırsatlarını merak eden, okuyan araştıran, geliştirme çabası ve yaratıcı bakış açısı olan mühendisler için heyecan veren bir keşif alanının, bu sektörde fazlasıyla olduğunu dile getiriyor. 

“Öğrencilik sona ermeden bir işletmenin üretim-pazarlama ve tedarik yönetimi birimlerinde, etkili ve güçlü gözlemlere dayalı bir staj dönemi geçirmelerini öneririm. Sektörün ihtiyaçlarını, risk ve fırsatlarını bu alanda uzmanlığı olan kişilerle de görüşerek analiz etmeleri önemli. Sonrasında hedeflerini belirleyip uzmanlaşmak istedikleri alan ile kendi yetkinliklerini karşılaştırmalarını ve gerçekçi değerlendirmeler yapmalarını tavsiye edebilirim” diyen Erkan, gençlere teknolojik gelişmelerin takipçisi ve uygulayıcısı olmalarını da özellikle öneriyor.

SOSYAL UYGUNLUK VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÖNE ÇIKIYOR

Page Group olarak işe alımlarda diğer çalıştıkları sektörlere kıyasla hazır giyim ve tekstil sektörlerinde, daha fazla yüz yüze ve ilişkiler üzerinden ilerlediklerini söyleyen Page Executive Yöneticisi Ezgi Güneşer, son beş yılda firmaların çoğunun insan kaynağının önemine ve özenle seçilmesi konusuna hassasiyet göstermeye başladığını belirtiyor. İşe alım tarafında Covid-19 salgını ile birlikte, süreçler daha fazla dijital ortamlarda gerçekleşirken; bu dijitalleşme de, aslında hızlı olarak nitelendirilen hazır giyim ve tekstil sektörüne ayrı bir katma değer sağlamış oldu. 

ÇEVİK YÖNETİME VURGU

Özellikle global çerçevede işe alımların yapıldığı bu dönemde, gelişen sektör trendleri içerisinde ilerleyebilmek için en öncelikli noktalardan birinin yabancı dil olduğunu söyleyen Güneşer, bunun dışında yeni mezun kişilere bir şirkette hangi fonksiyonda çalışırlarsa çalışsın; daha analitik bir bakış açısıyla, iş planlarına proje yönetimi mantığı ile yaklaşıp, yalınlık ve verimlilik esasını kendilerine ilke edinmelerini tavsiye ediyor. 

“Günümüzde iş hayatı çok hızlı ve çevik ilerliyor. Buna ayak uydurabilen bireyler de çok farklı noktalara geliyor” diyen Güneşer, bu hızlı dönüşüm içerisinde şirketlerin, yeni nesil çalışanları değerlendirirken, özellikle sabır ve sebat ile başladıkları yolda başarma hedefi ile ilerleyen kişilere daha pozitif bir gözle baktığını sözlerine ekliyor.